ရင်(မ်)ရှာ မာဆစ်ဟုခေါ်သော ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင် (၁၁)နှစ်အရွယ်မိန်းကလေးတစ်ဦးကို ဘုရားသခင်ကိုစော်ကားမှု [1]နှင့် စွပ်စွဲပြီး ပါကစ္စတန်မြို့တော်၏ အမြွာမြို့တော်ဖြစ်သော ရာဝယ်(လ်)ပင်ဒီ ကလေးအကျဉ်းထောင်တွင် ၁၄ရက်ကြာ ထောင်ဒဏ်ချမှတ်လိုက်သည်။ ထိုမိန်းကလေးတွေ ဒေါင်းဆိုင်ဒရုမ်း [2]ရောဂါရှိသည်မရှိသည်ကို တင်ပြသည်များကမူ ရှုပ်ထွေးနေဆဲဖြစ်သည်။
ရ့င်(မ်)ရှာသည် (အစ္စလာမ်ဘာသာကို) စတင်လေ့လာသူများအတွက် အာရေဗျ သင်ခန်းစာများဖြစ်သည့် နူးရာနီ ကိုင်ဒါ [3]စာအုပ်မှာ စာမျက်နှာအချို့ကို မီးရှို့ပြီး ပလပ်စတစ်အိတ်ထဲသို့ ထည့်သည်ဟု စွပ်စွဲခံခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုအခြင်းအရာသည် ၂၀၁၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၆ရက်နေ့တွင် သူ့မိဘများနှင့် နေထိုင်ရာ အစ္စလာမ်မာဘတ်၊ ဂျီ-၁၂ရှီ မယ်ဟာဘာဒီ ဆင်ခြေဖုံးဒေသတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အိမ်နီးချင်းတစ်ဦးက ရင်(မ်)ရှာအား တရားဝင်တိုင်ကြားပြီးနောက်တွင် ဒေသခံရဲက အမှုဖွင့်မှတ်တမ်းယူခဲ့သည်။
ဘုရားသခင်ကို စော်ကားမှုသည် ပါကစ္စတန် ဥပဒေပုဒ်မ ၂၉၅ (ခ) [4]အရ သတ်မှတ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး ကျူးလွန်သူသည် ထောင်ဒဏ်တစ်သက်၊ သို့မဟုတ် သေဒဏ်အထိ အပြစ်ပေးခြင်း ခံရနိုင်သည်။ ဤသတင်းကို ဩဂုတ်လ (၁၈)ရက်နေ့က ပါကစ္စတန်ရှိ ခရစ်ယာန်များ [5]ဟူသော ဝက်(ဘ်)စာမျက်နှာတွင် တင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ငါးရက်ကြားပြီးနောက် ဩဂုတ်လ (၂၂)ရက်တွင် ထိုသတင်းသည် ပါကစ္စတန် ထုံးတမ်းစဉ်လာ မီဒီယာများတွင် ခေါင်းကြီးသတင်း ဖြစ်လာသည်။ ထိုမိန်းကလေးအား ဖမ်းချုပ်ပြီးနောက်တွင် မြို့တော်ရှိ အဓိကအဝေးပြေးလမ်းမကြီးတစ်ခု [6] ကို ပိတ်ထားခဲ့သည်။ အကြမ်းဖက်လူအုပ်သည် တရားစီရင်ရေးကို ၄င်းတို့ကသာ [7] ဆောင်ရွက်လိုစိတ် အထင်အရှားရှိနေသည်။ ယခင်လက ဘာဝယ်(လ်)ပါရှိ စိတ်မနှံ့သူတစ်ဦးကို အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူတစ်ဦးက မီးရှို့ခဲ့သည် [8]၊ ထိုသူသည်လည်း ဘုရားသခင်ကို စော်ကားမှုဖြင့် စွပ်စွဲခံခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။
ပါကစ္စတန် အမျိုးသား သွေးစည်းညီညွတ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီး ဒေါက်တာ ပေါ(လ်) ဘတ်တီက ဘီဘီစီကမ္ဘာ့အစီအစဉ်နှင့် ပြုလုပ်သော မေးမြန်းခန်းတစ်ခု [9]တွင် ဘုရားသခင်ကိုစော်ကားမှုနှင့် ထိုမိန်းကလေးအဖမ်းခံရပြီးနောက် ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်ခြောက်ရာခန့်သည် ၄င်းတို့ အိမ်များရှိရာ အစ္စလာမ်မာဘတ်မှနေ၍ ထွက်ခွာသွားကြကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်များသည် ကြော်က်ရွံ့ပြီး ပုန်းအောင်းနေကြသည်၊ ၂၀၀၉ခုနှစ် ဂွတ်(ဂျ်)ရာ [10] တိုက်ခိုက်မှုက ၄င်းတို့ စိတ်တွင် ပုံရိပ်ထင်နေဆဲဖြစ်သည်။ ထိုတိုက်ခိုက်မှုတွင် မူဆလင်တစ်ဦးသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်တို့၏အိမ်များကို မီးရှို့ခဲ့ပြီး ရဲများက လာရောက်ကယ်တင်ခြင်း မပြုခဲ့ကြပေ။ ပါကစ္စတန် လူအခွင့်အရေး ကော်မရှင် [11]၏ ပြောကြားချက်အရ၊ ဂွတ်(ဂျ်)ရာတိုက်ခိုက်မှုသည် ကြိုတင်စီစဉ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်သူများပင် ပါဝင်ပတ်သက်နေကြောင်း သိရသည်။
ယူအေအီးနိုင်ငံတွင် အခြေချနေထိုင်သူ ပါကစ္စတန်လူမျိုး ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင် အန်ထော်နီ ပါမယ်(လ်)က ထိုဖြစ်ရပ်နှင့်ပတ်သက်၍ တွစ်တာအသုံးပြုသူတို့၏ စိတ်ဝင်စားမှုကို ရယူခဲ့သည်။
@anthonypermal [12]၊ သေချာသွားပြီ၊ #Pakistan ရဲတွေက ဘုရားသခင်ကို စော်ကားမှုနဲ့ ဒေါင်းဆိုင်ဒရုမ်းရောဂါခံစားနေရတဲ့ (၁၁)နှစ်သမီး ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်ကောင်မလေးကို ဖမ်းလိုက်ပြီ။
မကြာမီတွင် ရင်(မ်)ရှာကို နိုင်ငံရေး ခိုလှုံခွင့်ပေးရန် တောင်းဆိုသော အွန်လိုင်းလှုပ်ရှားမှုတစ်ခု ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။
@MohsinSayeed [13] (မိုစင် စာယိ(ဒ်))၊ ရစ်(ဖ်)တာနဲ့ သူ့မိသားစုကို ကယ်ဖို့ အသံထွက်တောင်းဆိုကြပါ။ လုံခြုံတဲ့နိုင်ငံတစ်ခုကို ထါက်ပြေးလွတ်မြောက်ဖို့က တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းပဲ။ ကောင်မလေးကို သူတို့က သတ်ပစ်ကြမှာ။ http://www.change.org/petitions/high-commissions-and-diplomats-of-secular-western-nations-asylum-to-the-family-of-11-year-old-christian-girl-accused-of-blasphemy# [14] …
အွန်လိုင်း တောင်းဆိုလှုပ်ရှားမှု [15]က ရင်(မ်)ရှာ၏ မိသားစုအတွက် နိုင်ငံရေးခိုလှုံခွင့်ပေးရန် လုံခြုံသော အနောက်နိုင်ငံများကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။
စိတ်ဓာတ်ကောင်းတဲ့ ပါကစ္စတန်လူမျိုးတွေက ဒီလှုပ်ရှားတောင်းဆိုစာကို လက်မှတ်ထိုးပေးနေကြတာပါ၊ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အစိုးရကိုယ်တိုင်ကိုက ဒီကြောက်ရွံ့စရာကောင်းတဲ့ ဘုရားသခင်စော်ကားမှု ဥပဒေကို ဆန့်ကျင်ပြောဆိုတဲ့ အုပ်ချုပ်သူကိုတောင်မှ မကာကွယ်ပေးနိုင်လို့ပဲ၊ ဒီဘုရားသခင်စော်ကားမှုနဲ့ စွပ်စွဲခံရရုံလေးနဲ့ ထောင်ဒဏ်နဲ့ ပိုတောင်ဆိုးတဲ့ဟာတွေ စွပ်စွဲခံရသူအတွက်ရနိုင်တဲ့ ဥပဒေကြီးကိုပေါ့။
ပါကစ္စတန် လူအခွင့်အရေးဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီးနှင့် အစိုးရတို့အား ရင်(မ်)ရှာ မာဆစ်ကို လွှတ်ပေးရန် တောင်းဆိုသော အခြားလှုပ်ရှားတောင်းဆိုမှု [16]တစ်ခုလည်း ရှိသည်။
တစ်ချိန်တည်းမှာပင်၊ ပါကစ္စတန် သမ္မတ အာဆစ်(ဖ်) အလီ ဇာဒါရီက အခြေအနေကို သူ့ထံတင်ပြရန် အစိုးရအရာရှိများကို မှာကြားခဲ့သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဆိုင်ရာ ပါကစ္စတန် သံအမတ်က တွစ်တာစာတိုပို့ခဲ့သည်မှာ၊
@sherryrehman [17]၊ သမ္မတ ဇာဒါရီက ဘုရားသခင်စော်ကားမှုနဲ့ တရားရင်ဆိုင်နေရတဲ့ သာမန် ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်ကောင်မလေး အဖမ်းခံရတာနဲ့ပတ်သက်တဲ့သတင်းတွေကို သေချာလေ့လာနေပြီးတော့ အစီရင်ခံစာ တင်ခိင်းနေပါတယ်။
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့က ဘုရားသခင်စော်ကားမှုဥပဒေအား ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရန် ပါကစ္စတန်အား တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
@amnesty [18] (အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့)၊ #Pakistanက ဘုရားသခင်စော်ကားမှုအတွက် ဖမ်းခံထားရပြီး အန္တရာယ်တွင်းထဲရောက်နေတဲ့ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်ကောင်မလေးရဲ့ လုံခြုံမှုကို ကာကွယ်ပေးကိုပေးရပါမယ်။ http://owl.li/d9aPc [19]
ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက ပါကစ္စတန် အာဏာပိုင်များကို မိန်းမငယ်လေးအား လွှတ်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားသူတစ်ဦးဖြစ်ပြီး “အလ္လာ၊ လွတ်လပ်ခြင်းနှင့် မေတ္တာ”ဟူသော စာအုပ်ကိုရေးသားသူ မူဆလင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် အိရှတ်(ဒ်) မန်ဂျီက ပါကစ္စတန် ဘုရားသခင်စော်ကားမှုဥပဒေအား အပြစ်တင်ပြောဆို [20]လိုက်သည်။
@IrshadManji [21]၊ #Rimshaလို့ခေါ်တဲ့ #Christian မိန်းကလေးကို ထောင်နှစ်ခါကျအောင် လုပ်ခဲ့တဲ့ ပါကစ္စတန် ဘုရားသခင်စော်ကားမှုဥပဒေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ကျွန်ရဲ့ @RFI_English interview [22] နဲ့ တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းပါ။
ပါကစ္စတန် လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူများနှင့် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့်တကွ နိုင်ငံရေးသမားအနည်းငယ်က ထိုအခြေအနေကို တွစ်တာပေါ်တွင် စွပ်စွဲပြစ်တင်ခဲ့ကြသည်။
@Ali_Abbas_Zaidi [23] (ဆီအတ်(ဒ်) အလီ အက်ဘာ(စ်) ဇိုင်ဒီ)၊ ပ်ကစ္စတန်က ဘုရားသခင်စော်ကားမှုဥပဒေကို အလွဲသုံးတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးရေးလို့ရတဲ့ ရင်တုန်စရာအကောင်းဆုံး ဝတ္ထုတိုပါပဲ၊ “အဲကောင်မလေးက (၁၁)နှစ်ပဲ ရှိသေးတာနော်”။
@MaheenAkhtar [24] (မာဟီး(န်) အက်(ခ်)တာ)၊ ပါကစ္စတန် တရားသူကြီးခုပ် ဆူအို မိုတိုက ဘယ်ကမ္ဘာရောက်နေတာတုံး၊ အား.. ခဏ၊ ဒါလည်း “ဘုရားသခင်စော်ကားမှု”ပဲလား
@beenasarwar [25] (ဘီးနာ ဆာဝါ)၊ ဒီ”ဘုရားသခင်စော်ကားမှု”နဲ့ ပတ်သက်ပြီး စွပ်စွဲတာတွေမှာ အရေးကြီးတဲ့ အချက်တွေက စွပ်စွဲခံရတဲ့သူရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်၊ လွတ်လပ်မှုပျောက်ဆုံးတာတွေပါပဲ။ ဒါတွေကို စွပ်စွဲသူတွေက လျစ်လျူရှုထားကြတယ်လေ။ #Pakistan
လက်ရှိအာဏာရ ပါကစ္စတန်ပြည့်သူပါတီနှင့် ပါကစ္စတန် တီဟရိ(ခ်) အင်ဆန်(ဖ်) (PTI)တို့ကလည်း ထိုအဖြစ်အပျက်ကို ပြစ်တင်ပြောကြားခဲ့ကြသည်။ PTIခေငါး်ဆောင် အီမရန် ခန်းက တွစ်တာစာတိုပို့ခဲ့သည်မှာ၊
@ImranKhanPTI [26]၊ ရှက်စရာကောင်းလိုက်တာကွာ၊ (၁၁)နှစ်သမီးကို ထောင်ထဲပို့တာက ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ကိုယ်ချင်းစာတာကို ရှေးရှုတဲ့ အစ္စလာမ် အနှစ်သာရနဲ့ ဆန့်ကျင်နေတယ်ကွ။
@SundasHoorain [27]၊ @CMShehbaz က @CMShehbazဆီကနေ လှုပ်ရှားမှုနဲ့ ပြစ်တင်ဝေဖန်မှုကို စောင့်နေတုန်းပါပဲ၊ (၁၁)နှစ်သမီးလေးက ဘုရားသခင်စော်ကားမှုနဲ့ စွပ်စွဲခံရ၊ ရိုက်နှက်ခံရပြီး ဖမ်းခံရတဲ့ အပေါ်မှာပေါ့။ #FreeRimsha
အခြားနိုင်ငံရေးပါတီများ အားလုံးမှာမူ ထိုဖြစ်ရပ်နှင့် ပတ်သက်၍ ပြောကြားရန် ထိတ်လန့်နေကြသည်။ ထိခိုက်လွယ်သည့် ကိစ္စဟု ခံယူထားကြသည်။ သို့ရာတွင် ပါကစ္စတန်ရှိ မည်သူကမျှ ဥပဒေကို ပြင်ဆင်ရန် မတောင်းဆိုခဲ့ကြပေ။
@anthonypermal [28]၊ ကျွန်တော်တို့ ဘုရားသခင်စော်ကားမှု ဥပဒေကို မပြင်နိုင်ပါဘူး။ က၊ လူအုပ်ကြီးက လုံးဝဂရုမစိုက်ဘဲ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ပျံ့အောင်လုပ်လိမ့်မယ်၊ ခ၊ ရှီးရားလူသတ်မှုစလာမှာကိုလည်း ရဲတွေက မတားနိုင်ဘူးမဟုတ်လား။ ဘယ်လိုသွားလုပ်ကြမှာလဲ။
၂၀၁၀တွင် လွှတ်တော်အမတ်တစ်ဦးအနေဖြင့် သံအမတ် ရှယ်ရီ ရာမန်က ‘၂၀၁၀ ဘုရားသခင်စော်ကားမှု ဥပဒေပုဒ်မ ပြင်ဆင်ရေး'ကို တင်သွင်းခဲ့ [29]သည်။ ၂၀၁၀ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၀တွင် အစ္စလာမ် ဒဿနကောင်စီက အလွဲဆိုသုံးခြင်းမှ ကာကွယ်နိုင်ရန်အတွက် ထိုဥပဒေကို ပြင်ဆင်ရန် အဆိုတင်သွင်းမှုများကို ကြေညာခဲ့ [30]သည်။ သို့ရာတွင် လွှတ်တော်အတွင်းရှိ ဘာသာရေးစိတ်ပြင်းထန်သော ဂျမတ် အီ အစ္စလာမ်မီ၊ ဂျမီအတ် အူလယ်မ အယ် အစ္စလာမ် ပါကစ္စတန်နှင့် ဆွန်နီ တီဟရိ(ခ်)နှင့် အခြားပါတီများက ပြင်းထန်သော ဆန္ဒပြမှုတစ်ခုဖြင့် ခြိမ်းခြောက်ခဲ့ကြ [31]သည်။ ရှယ်ရီရာမန်သည် နောက်ပိုင်းတွင် လူသတ်ခြိမ်းခြောက်စာများကို ရရှိခဲ့ပြီး လွှတ်တော်သို့ ဝင်ရောက်ခြင်းကိုလည်း ကန့်သတ်ခံခဲ့ရသည်။
၂၀၁၁ခုနှစ် ဇန်နဝါရီတွင်၊ ပန်ဂျပ်ပြည်နယ် အုပ်ချုပ်သူဖြစ်ပြီး ပါကစ္စတန် ဘုရားသခင်စော်ကားမှုဥပဒေ၏ ဝေဖန်သူတစ်ဦးဖြစ်သူ ဆယ်(လ်)မန် တတ်စီးရားက ွ၄င်း၏ကိုယ်ရံတော် မွမ်တတ်(ဇ်) ကာဒရီမှနေ၍ သူ၏ ယုံကြည်ချက်အတွက် သေနတ်နှင့် ပစ်သတ်ခြင်းခံခဲ့ရ [32]သည်။ တိုက်ဆိုင်စွာပင်၊ ကာဒရီသည်လည်း ရင်(မ်)ရှာကို ချုပ်နှောင်ထားသော အဒီအာလာထောင်တွင်ပင် ရှိနေ [33]သည်။ ကာဒရီကို ရုံးထုတ်စဉ်တွင် ၄င်းကို ထောက်ခံသူများက နှင်းဆီပွင့်ချပ်များဖြင့် ကြဲပက်ကြိုဆိုခဲ့ကြ [34]သည်။
[35]မွမ်တတ်(ဇ်) ဆယ်(လ်)မန် တတ်စီးရားကို သတ်သူ မွမ်တတ်(ဇ်) ကာဒရီကို ထောက်ခံသည့်အနေဖြင့် ဆွန်နီ တီးဟရိ(ခ်)ပါတီ လမ်းလျှောက်ဆန္ဒပြစဉ်။ ၄င်းတို့က ပါကစ္စတန်နို်ငငံ၊ ဟိုင်ဒါဘတ်မြို့တွင် သူ့ကိုလွှတ်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ ဓာတ်ပုံ – ရဂျ်ပူ ရာဆီအာ။ မူပိုင်ခွင့် – ဒီမိုတစ်(ခ်)(စ်) (၀၉၊၀၁၊၂၀၁၁)
မာလစ်(ခ်) ဆီရပ်(ဂျ်) အက္ကဘာ [36]က ဟယ်ဖင်တန် ပို့(စ်)အတွက်ရေးသားသော ၄င်း၏ ဘလော့(ဂ်)တွင် ခွဲခြားဆက်ဆံသော ဥပဒေများက ပါက္စစတန် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းတွင် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ သည်းခံနားလည်မပေးနိုင်ခြင်းကို ပိုမိုဆိုးရွားစေသည်ဟု ဆိုထားသည်။
ဒီလိုမျိုး မသာမယာ အဖြစ်အပျက်တွေ မကြာခဏဖြစ်နေပေမဲ့လည်း ပါကစ္စတန်က အမှားတွေနဲ့ ပြည့်နေပြီး ခွဲခြားဆက်ဆံတဲ့ ဘုရားသခင်စော်ကားမှုပါဝင်နေတဲ့ ဥပဒေကို ပြန်ပြင်ဖို့ လုံးဝအားမထုတ်ပါဘူး။ အဲဒီလိုဥပဒေတွေက တစ်ဖက်မှာ အခြားဘာသာတွေကို ကိုးကွယ်တဲ့ လူနည်းစုကို ခွဲခြားဆက်ဆံပြီးတော့ တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ ဘာသာရေးဆိုင်ရာ သည်းမခံနိုင်မှုတွေနဲ့ ပါကစ္စတန် လူမှုအဖွဲ့အစည်းရဲ့ စိတ်ကူးယဉ်မှုကို ဆိုးရွားစေပါတယ်။ သူတို့တွေက လူသတ်သမားတွေကို လူသတ်လိုင်စင် ထုတ်ပေးနေပြီးတော့ ဘာသာရေးဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်အောက်မှာ အဲဒီ စိတ်ပျက်စရာ ပြစ်မှုတွေကို လွယ်လွယ်မေ့ပျောက်လိုက်ကြပါတယ်။
မယ်ဒီ ဟာဆန် [37]က သူ့ဘလော့(ဂ်)တွင် ရေးထားသည်မှာ
ကိုယ်ပိုင်အမြင်အရတော့ဘာဖြစ်လို့ ဒီတခြားဘာသာဝင်တွေက အစ္စလာမ်၊ ပရောဖတ်မိုဟာမက်နဲ့ ကိုရမ်ကိုစော်ကားတဲ့သူတွေကို သိပ်သတ်ချင်နေရတာလည်းဆိုတာကို ကျွန်တော်ဘယ်တုန်းကမှ နားမလည်ပါဘူး။ ဒီဒေါသတွေ၊ မကြောက်မရွံ့နဲ့ထပ်ဖြည့်ပြောရရင်တော့၊ စိတ်မလုံခြုံမှုတွေရဲ့ နောက်ကွယ်မှာ ဘာတွေရှိနေတာလဲ။ သူတို့ဘုရားသခင်က သိပ်ပြီးအားနည်၊ သိပ်ပြီး ထိခိုက်လွယ်၊ သိပ်ပြီး တန်ဖိုးရှိနေတော့ ဘယ်ဆန့်ကျင်မှုကိုမှ သည်းမခံနိုင်လို့လား။